Kronoloji

Atatürk’ün Selânik’te doğumu.

1886

Atatürk’ün ilk öğrenimine başlaması (Kısa bir süre mahalle mektebine devam etmiş, daha sonra çağdaş eğitim yapan Şemsi Efendi Okulu’na geçerek ilkokulu burada bitirmiştir.)

1888

Atatürk’ün babası Ali Rıza Efendi’nin ölümü.

1893

Atatürk’ün Selânik Askerî Rüştiyesi’ne girişi (Atatürk kısa bir süre Selânik Mülkiye Rüştiyesi’ne gitmişse de öğrenimine daha sonra Askerî Rüştiye’de devam etmiş ve okulu 1896 yılında bitirmiştir. Bu okulda matematik öğretmeni. Mustafa Efendi, genç öğrencisi Mustafa’nın adının sonuna “Kemal” ismini ilâve etmiştir.) Atatürk’ün Manastır Askerî İdadisi’ne girişi ( 1899 yılında bitirmiştir) Atatürk’ün Manastır Askerî İdadisi’ni bitirerek İstanbul’da Harp Okulu’nun piyade sınıfına yazılışı, Atatürk’ün teğmen rütbesiyle Harp Okulu’nu bitirişi ve öğrenimine Harp Akademisi’nde devam etmesi.

1908

Atatürk’ün üsteğmen oluşu.

11 Ocak 1905

Atatürk’ün Kurmay Yüzbaşı rütbesiyle Harp Akademisi’nden mezun oluşu.

5 Şubat 1905

Atatürk’ün -kurmaylık stajı için- Şam’da 5. Ordu emrine atanması.

10 Şubat 1905

Atatürk’ün Şam’a gitmek üzere İstanbul’dan hareketi.

Ekim 1906

Atatürk’ün Şam’da bazı arkadaşları ile gizli olarak “Vatan ve Hürriyet Cemiyeti”ni kuruşu.

20 Haziran 1907

Atatürk’ün kolağası (kıdemli yüzbaşı) oluşu.

13 Ekim 1907

Atatürk’ün Şam’dan, merkezi Manastır’ da bulunan 3. Ordu Karargâhı’na atanması (Bu karargâhın Selânik’teki şubesinde çalıştırılmıştır. )

23 Şubat1908

Atatürk’ün General Litzmann’dan çevirdiği “Takımın Muharebe Talimi” adlı -askerî eğitimle ilgili- kitabın Selânik’te yayımlanması.

22 Haziran 1908

Atatürk’e, 3. Ordu Kararğâhı’ndaki görevinin yanısıra Üsküp-Selânik arasındaki demiryolu müfettişliği görevinin de verilmesi.

23 Temmuz 1908

İkinci Meşrutiyet’in ilânı.

13 Ocak 1909

Atatürk’ün Üçüncü Ordu Selânik Redif Tümeni Kurmay Başkanlığı’na getirilişi.

3 Nisan1909

İstanbul’da İkinci Meşrutiyet’e karşı -avcı taburlarının ayaklanmasıyla- büyük isyan çıkması (31 Mart İsyanı)

15/16 Nisan 1909

Atatürk’ün Hareket Ordusuyla beraber -bu orduriun Kurmay Başkanı olarak- Selânik’ten İstanbul’a hareketi.

19 Nisan 1909

Atatürk’ün Hareket Ordusu’yla beraber İstanbul’a gelişi.

16 Mayıs 1909

Atatürk’ün 31 Mart olayının bastırılmasından sonra tekrar Selânik’e dönüşü.

30 Ağustos 1909

Atatürk’ün -kolağası rütbesiyle- Cumalı Karargâhı’ndaki askerî manevra’ya katılışı.

8 Eylül 1909

Cumalı Karargâhı’ndaki askerî manevranın sona erişi ve Atatürk’ün Cumalı’den ayrılışı.

22 Eylül1909

Selânik’te “İttihat ve Terakki Büyük Kongresi”nin toplanışı (Atatürk, bu kongrede bir konuşma yaparak ordunun siyasetten çekilmesi gereğini savunmuştur.)

5 Kasım 1909

Atatürk’ün -Selânik Redif Tümeni Kurmay Başkanlığından- tekrar Üçüncü Ordu Karargâhı’na atanması.

1909

Atatürk’ün “Cumalı Ordugâhı” adlı kitabının Selânik’te yayımlanması (Bu küçük kitap, 30 Ağustos-8 Eylül 1909 arasında Cumalı Kararaâhı’nda yapılan askerî manevra esasında tutulan not ve krokilerden oluşmuştur.)

6 Eylül 1910

Atatürk’ün Ücüncü Ordu Subay Talimgâhı Komutanlığı’na atanması.

Eylül 1910

Atatürk’ün orduyu temsilen, Pikardi manevralarını izlemek amacıyla Fransa’ya gönderilişi.

1 Kasım 1910

Atatürk’ün Ücüncü Ordu Subay Talimgâhı Komutanlığı’ndan tekrar Üçüncü Ordu Karargâhı’na atanması.

15 Ocak 1911

Atatürk’ün, 5. Kolordu Karargâhı’nda, daha sonra yine Selânik’te bulunan 38. Piyade Alayı’nda görevlendirilmesi.

Mart 1911

Atatürk’ün Arnaveıtluk’ta çıkan isyanı bastırmak üzere düzenlenen harekâtta Harbiye Nazırı Mahmut Şevket Paşa’nın yanında görev alışı.

19 Nisan 1911

Atatürk’ün 5. Kolordu’nun Selânik-Kılkış arasında yaptığı manevralara -kolağası rütbesiyle- katılması (Manevra 20 Nisan 1911 akşamı sona ermiştir.)

14 Eylül 1911

Atatürk’ün, Selânik’te 38. Piyade Alay, Kumandanlığı’ndaki görevinden alınarak İstanbul’da Genelkurmay I. Şube’de bir göreve atanması.

29 Eylül 1911

İtalyanların Trablusgarp’ta Osmanlı Devleti’ne harp ilânı

5 Ekim 1911

İtalyanların Trablusgarp’a saldırıya geçmesi Atatürk’ün, Trablusgarp’a gönüllü gitmek üzere -Gâzeteci Mustafa Şerif kimliği ile- bir kısım arkadaşlarıyla beraber İstanbul’dan ayrılışı (İskenderiye üzerinden Trablusgarp’a geçmiştir.)

27 Kasım 1911

Atatürk’ün binbaşılığa terfi edişi

8 Aralık 1911

Atatürk ve arkadaşlarının Bingazi’ye gelişi (Atatürk, burada Tobruk Bölgesi komutanı Ethem Paşa’nın Kurmay Başkanı olarak göreve başlamıştır.)

19 Aralık 1911

Atatürk’ün -Ethem Paşa’nın yerine- Tobruk Bölgesi Komutanlığı’na getirilişi

30 Aralık 1911

Atatürk’ün Derne’ye gelişi ve Derne doğusundaki Şark Gönüllüleri Komutanlığı’ nı üzerine alışı.

l9ll

Atatürk’ün, “Tâbiye Tatbikat Seyahatı” adlı kitabının Selânik’te yayımlanması (Bu küçük kitap, 5. Kolordu’nun 19-20 Nisan 1911 günleri yaptığı ve Atatürk’ün de kolağası rütbesiyle katıldığı bir askeri tatbikatın not ve krokilerinden oluşmuştur.)

12 Mart 19l2

Atatürk’ün Deme Komutanlığı’na atanması

1912

Karadağ’ın harp ilânı ile Balkan Harbi’nin başlaması

24 Ekim l912

Atatürk’ün Trablusgarp’tan İstanbul’a hareketi

25 Kasım 1912 Atatürk’ün Gelibolu’da bulunan Bahr-i , Sefîd (Akdeniz) Boğazı Kuvay-ı Mürettebesi Komutanlığı Harekât Şubesi Müdürlüğü’ne atanması

1 Aralık 1912

Atatürk’ün İstanbul’dan Bolayır’a hareketi

1912

Atatürk’ün, General Litzmann’dan çevirdiği “Bölüğün Muharebe Talimi” adlı -askerî eğitimle ilgili- kitabın İstanbul’da yayımlanması

27 Ekim 1913

Atatürk’ün Sofya
Ataşemiliterliğine atanması

20 Kasım 1913

Atatürk’ün Sofya’ya gelişi.

11 Ocak 1914

Atatürk’e, Sofya Ataşemiliterliğine ilâveten Belgrat ve Çetine Ataşemiliterliklerini de yürütme görevi verilmesi.

1 Mart 1914

Atatürk’ün yarbaylığa terfi edişi.

Mayıs 1914

Atatürk’ün, Nuri (Conker)’in “Zâbit ve Kumandan” adlı,konferanslardan oluşan eseri üzerine, -onunla sohbet şeklinde “Zâbit ve Kumandanla Hasbihal” adlı kitabını yazması (Bu kitap, bir süre gecikme ile 1918 Aralık ayında İstanbul’da yayımlanmıştır.

1 Ağustos 1914

Almanya’nın Rusya’ya harp ilânı ile I. Dünya Savaşı’nın başlaması.

29 Ekim 1914

Osmanlı. Devleti’nin, I. Dünya Savaşı’na girişi.

20 Ocak 1915

Atatürk’ün, Tekirdağ’da teşkil edilecek 19. Tümen Komutanlığı’na atanması.

2 Şubat 1915

Atatürk’ün Tekirdağ’a gelişi ve 19. Tüme- ni kurma çalışmalarına başlaması.

25 Şubat 1915

Tekirdağ’daki 19. Tümen Komutanlığı’nın Maydos (Eceabat)’a nakli ve Atatürk’ün 19. Tümen Komutanlığı üzerinde olmak üzere Maydos Bölgesi Komutaııı olarak görevini sürdürmesi.

18 Mart 1915

Çanakkale Boğazı’nı geçmeye teşebbüs eden İngiliz donanmasının, ağır zayiat vererek başan kazanamaması.

23 Mart 1915

Gelibolu’da 5. Ordu’nun kurulması kararı ve komutanlığına Alman Generali Liman von Sanders’in atanması (26 Mart 1915 günü Gelibolu’ya gelmiştir.)

18 Nisan 1915

Atatürk’ün komutasındaki 19. Tümenin, 5. Ordu’nun genel ihtiyatını oluşturmak üzere Bigalı’ye gönderilişi.

25 Nisan 1915

Çanakkale’de İngilizlerin Seddülbahir ve Arıbumu bölgesinde çıkarma hareketine başlaması; Bigali’den gelen Atatürk komutasındaki 19. Tümen kuvvetlerinin taarruzu ile geri çekilmeye mecbur edilişi (Düşman çıkarması 26 ve 27 Nisan günleri de devam etmiş; ancak Atatürk komutasındaki askerlerimizin kahramanca savunması karşısında başarısız kalmıştır.)

1 Haziran 1915

Atatürk’ün albaylığa terfi edişi.

15 Temmuz 1915

Atatürk’e Harp Madalyası verilişi.

6 Ağustos 1915

Düşmanın Çanakkale’de takviyeli kuvvetlerle yeni bir taarruzu (Bu taarruz, 7 Ağustos 1915 günü de devam etmiş, ancak Atatürk’ün aldığı önlemler sayesinde gelişme imkânı bulamamıştır. )

Düşmanın akşam Anafartalar bölgesine asker çıkararak bu bölgeden de ilerleme girişimi.

8 Ağustos 1915

Atatürk’ün -General Liman von Sanders’ in emri ile- “Anafartalar Grubu Komutanlığı”na getirilişi.

9 Ağustos 1915

Atatürk komutasındaki kuvvetlerin, Anafartalar bölgesinde İngilizlere taarruzu; düşmanın tekrar çıkarma yaptığı kıyılara itilmesi.

10 Ağustos 1915

Atatürk komutasındaki kuvvetlerin, Conk· bayırı’nda İngilizlere taarruzu ve düşmanın ilerlemesine imkân verilmemesi (Bugünkü muharebeler esnasında Atatürk’ün kalbini hedef alan bir kurşun, göğüs cebindeki. saate çaıpıp geri döndüğünden, kendisi mutlak bir ölümden kurtuldu.)

1 Eylül 1915

Atatürk’e, Anafartalar Grubu Komutanlığı’ndaki üstün başanlan sebebiyle “Muharebe Gümüş Liyakat Madalyası” verilişi.

10 Aralık 1915

Atatürk’ün,”Anafartalar Grubu Komutanlığı”ndan istifası (Bu istifa,5.0rdu Komutanı General Limon von Sanders tarafından kabul edilmemiş, kendisi izinli olarak İstanbul’a dönmüştür.)

19/20 Aralık 1915

İngilizlerin gece Çanakkale’yi tâhliye etmeleri.

17 Ocak 1916

Atatürk’e,”Anafartalar Grubu Komutanlığı”ndaki üstün başarıları sebebiyle “Muharebe Altın Liyakat Madalyası” verilişi.

27 Ocak 1916

Atatürk’ün, karargâhı Edirne’de bulunan 16. Kolordu Komutanlığı’na atanması (Edirne’deki bu kolordu, Kafkas Cephesinin önem kazanması üzerine bir süre sonra aynı adla Diyarbakır’a nakledilmiştir.)

11 Mart 1916

Atatürk’ün, Karargâhı Diyarbakır’a nakledilmesi kararlaştırılan 16. Kolordu Komutanlığına atanması (Başkomutan Vekili Enver Paşa, bugün Atatürk’e telgraf çekerek Kolordu Karargâhıyla Resülayn (Ceylanpınar) üzerinden hemen Diyarbakır’a hareket etmesini istemiştir.)

12 Mart 1916

Atatürk’ün,-16. Kolordu’nurı Edirne’den Diyarbakır’a kaydırılması üzerine- Edirne’den İstanbul’a hareketi.

16 Mart 1916

Atatürk’ün, Diyarbakır’daki görevine gitmek üzere İstanbul’dan ayrılışı.

26 Mart 1916

Atatürk’ün Diyarbakır’a gelerek 16. Kolordunun komutasını üzerine alması.

1 Nisan 1916

Atatürk’ün mirliva (tuğgeneral)’lığa terfi edişi.

Haziran 1916

16. Kolordu Karargâhı’nın Diyarbakır’dan Silvan’a nakledilmesi.

3 Ağustos 1916

Atatürk komutasındaki kuvvetlerin Bitlis ve Muş yönünde taarruza geçişi.

8 Ağustos 1916

Atatürk komutasındaki kuvvetlerin sabah Muş’u, akşam Bitlis’i düşman işgalinden kurtarışı.

13 Aralık 1916

Atatürk’ün, -Ahmet İzzet Paşa’nın izinli olarak kısa bir süre İstanbul’a gitmesi üzerine – vekâleten karargâhı Diyarbakır’da bulunan 2. Ordu Komutanlığı’na atanması.

16 Aralık 1916

Atatürk’ün, Silvan’dan hareketle Sekerat’ ta 2. Ordu Karargâhı`na gelerek Komutan Vekilliği görevini üzerine alışı.

3 Ocak 1917

Atatürk’ün, -Ahmet İzzet Paşa’nın izinden dönüşü üzerine- Sekerat’ta 2. Ordu Komutan Vekilliği’nden aynlarak Silvan’a dönüşü.

14 Şubat 1917

Atatürk’ün Hicaz Kuvve-i Seferiyesi Komutanlığı’na atanması.

21 Şubat 1917

Atatürk’ün Şam’a gitmek üzere Diyarbakır’dan ayrılışı.

5 Mart l917

Atatürk’ün Şam’a gelişi ve Sina Cephesini teftişi.

5 Mart 19l7

Atatürk’ün Diyarbakır’daki 2. Ordu’ya vekâleten Komutan atanması.

11 Mart 1917

Atatürk’ün 2. Ordu Komutan Vekili olarak Şam’dan Diyarbakır’a donüşü

16 Mart 1917

Atatürk’ün 2. Orduya asaleten komutan atanması

14 Mayıs 1917

Atatürk’ün Muş’un ikici defa düşman işgalinden kurtarışı (Muş, 8 Ağustos 1916 da kurtarılmış ise de 25 Ağustos 1916 da tekrar Rusların eline düşmüştü.)

5 Temmuz 1917

Atatürk’ün, General Falkenhein’in komutasındaki Yıldırım Orduları Grubu Komutanlığı’na bağlı olarak Halep’te oluşturulması kararlagtırılan Yedinci Ordu Komutanlığı’na atanması.

Temmuz 1917

Atatürk’ün Diyarbakır’dan İstanbul’a hareketi (7.0rdu Karargâhı’nı oluşturmak üzere Başkomutan Vekili Enver Paşa tarafından İstanbul’a çağrılmıştır.)

Temmuz 1917

Atatürk’ün Diyarbakır’dan İstanbul’a gelişi

15 Ağustos 1917

Atatürk’ün İstanbul’dan Halep’e hareketi (7.0rdu Karargâhı Halep’in Aziziye mevkiinde idi.)

20 Eylül 1917

Atatürk’ün, Halep’ten -genel durum değerlendirmesi ve General Falkenhein ile anlaşmazlığına dair- Sadrazam ve Dahiliye Nazırı Talât Paşa ile Başkomutan Vekili ve Harbiye Nazırı Enver Paşa’ya raporu

Ekim Başı l917

Atatürk’ün, -Yıldırım Orduları Komutanı General Falkenhein’le anlaşmazlık sonucu- Yedinci Ordu Komutanlığı’ndan istifa edişi

9 Ekim 1917

Atatürk’ün tekrar Diyarbakır’da bulunan 2. Ordu Komutanlığı’na atanması (Atatürk, bu atamayı kabul etmediğinden işlem yürürlülük kazanmamış, kendisi 2. Ordu Komutanı sıfatiyle izinli sayılarak Halep’ten İstanbul’a gelmiştir.)

Ekim Sonu 1917

Atatürk’ün, Halep’ten İstanbul’a dönüşü (9 ay kadar İstanbul’da kalmıştır.)

7 Kasım 1917

Atatürk’ün, İstanbul’da Genel Karargâhta görevlendirilmesi

15 Aralık 1917

Atatürk’ün, Veliaht Vahdettin Efendi’nin maiyetinde Almanya’ya gitmek üzere İstanbul’dan ayrılışı

4 Ocak l918

Atatürk’ün Almanya seyahatinden İstanbul’a dönüşü

13 Mayıs l9l8

Atatürk’ün, böbrek rahatsızlığı sebebiyle tedavi için İstanbul’dan Viyana’ya hareketi (Viyana ve Karlsbat’ta 2,5 ay kadar tedavi görmüştür.)

4 Ağustos 19l8

Atatürk’ün Viyana’dan İstanbul’a dönüşü

7 Ağustos l918

Atatürk’ün, General Falkenhein’in yerine Yıldırım Orduları Grubu Komutanlığı’na getirilmiş olan General Liman von Sanders’in emrindeki 7. Ordu’ya tekrar komutan atanması

15 Ağustos l918

Atatürk’ün, ikinci defa atandığı 7. Ordu Komutanlığı görevine başlamak üzere İstanbul’dan Halep’e gelişi (Halep’te bir gün kaldıktan sonra 7. Ordu Karargâhı’nın bulunduğu Nablus’a gitmiştir. )

19 Eylül 1918

İngilizlerin Halep Cephesi’nde büyük kuvvetlerle taarruza başlaması (Bu İngiliz taarruzu karşısında 8. Ordu Cephesi’nin yarılması üzerine 4 ve 7. Ordular da çekilme mecburiyetinde kalmışlardı. Atatürk komutasındaki 7. Ordu birlikleri düzenini ve savaş kudretini bozmadan Riyad’a, oradan da Halep’e çekildi.)

26 Ekim l9l8

Atatürk komutasındaki 7. Ordu kuvvetlerinin tekrar taarruza geçen düşman kuvvetlerini Halep’in kuzeyinde durdurması ve düşmanın bu hattı geçmesine imkân verilmemesi

30 Ekim 1918

Mondros Mütarekesi’nin imzalanması

31 Ekim 1918

Atatürk’ün -7.0rdu Komutanlığı da üzerinde kalmak üzere- Yıldırım Orduları Grubu Komutanlığı’na atanması ve Katma’dan Adana’ya gelerek General Liman von Sanders’den komutanlık görevini devralması

7 Kasım 1918

Yıldırım Orduları Grubu ve 7.0rdu Komutanlıklarının kaldırılması ve Atatürk’ün Ordu Kumandanı sıfatiyle Harbiye Nezareti emrine verilmesi

10 Kasım 1918

Atatürk’ün Adana’dan trenle İstanbul’a hareketi

13 Kasım 1918

Atatürk’ün, Adana’dan İstanbul’a gelişi

Aralık 1918: Atatürk’ün,-1914 yılı Mayısında yazdığı- “Zâbit ve Kumandan İle Hasbihal” adlı kitabının İstanbul’da yayımlanması

30 Nisan 1919

Atatürk’ün 9.0rdu Kıtaatı Müfettişliği’ne atanması

16 Mayıs 1919

Atatürk’ün Anadolu’ya geçmek üzere Bandırma Vapuru i1e İstanbul’dan ayrılısı

l9 Mayıs 19l9

Atatürk’ün sabah Samsun’a çıkışı.

22 Mayıs l919

Atatürk’ün Samsun’dan Sadarete raporu:”…. Millet yekvücut olup hakimiyet esasını, Türklük duygusunu hedef kabul etmiştir.”

2l Haziran 1919

Atatürk’ün İstanbul’da bulunan bazı tanınmış kimselere Amasya’dan mektup göndererek Millî Mücadele’ye davet etmesi:”Artık İstanbul Anadolu’ya hâkim değil, tâbi olmak mecburiyetindedir.” “Size teveccüh eden fedakârlık pek büyüktür” “Millî gaye elde edilinceye kadar âcizleri Anadolu’dan ve milletin sinesinden ayrılmayacağım ve bu noktada nihayete kadar bir millet ferdi gibi çalışacağımı millete karşı mukaddesatım namına söz verdim ve hiç bir kuvvet bu millî karara mâni olamayacaktır.”

22 Haziran 1919

Atatürk’ün Amasya’dan Anadolu’da mülkî ve askerî makamlara genelgesi: “Vatanın tamamiyeti, milletin bağımsızlığı tehlikededir. Milletin bağımsızlığını yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır.”

3 Temmuz 1919

Atatürk’ün Erzurum’a gelişi, halk ve asker tarafından sevgi gösterileriyle karşılanışı.

8/9 Temmuz 1919

Atatürk’ün resmî vazifesiyle beraber askerlik mesleğinden istifası.

9 Temmuz 1919

Atatürk’ün resmî vazifesiyle beraber askerlik mesleğinden istifasını ordu’ya, vilâyetlere ve millete duyurması: “… Bundan sonra mukaddes millî gayemiz için her türlü fedakârlıklâ çalışmak üzere sine-i millette bir ferd-i mücahit suretiyle bulunmakta olduğumu tamimen arz ve ilân eylerim.

14 Temmuz 1919

Atatürk’ün askerlikten istifası ve Erzurum Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nin başına geçişinin Erzurum’da yayımlanan Albayrak Gazetesinde halka ilânı: “… Mustafa Kemal Paşa Hazretlerinin istifanamesi bir azim ve iman vesikasıdır. Millette, henüz eski kanın sönmemiş olduğunu gösterir muazzam delildir. Anafartalar’da, millî şerefi, tarihin bugünkü nesilden beklemekte olduğu mukaddes vazifeyi yükselten ve yücelten bu muhterem Kumandanı bugünde Millî Mücadele’nin başında görmek mesut bir görüntüdür.”

23 Temmuz 1919

Erzurum Kongresi’nin açılışı ve Atatürk’ün Kongre’ye Başkan seçilmesi (Kongre 7 Ağustos 1919’da son bulmuştur.)

7 Ağustos 1919

Erzurum Kongresi’nin Heyet-i Temsiliye seçimini takiben Atatürk’ün kısa bir konuşmasıyla son bulması: “Milletimizin kurtuluş ümidi ile çırpındığı en heyecanlı bir zamanda fedakâr muhterem heyetiniz her türlü eziyetlere katlanarak burada, Erzurum’da toplandı. Hassas ve necip bir ruh ve pek sağlam bir iman ile vatan ve milletimizin kurtuluşuna ait esaslı kararlar aldı. Bilhassa bütün cihana karşı milletimizin mevcudiyetini ve birliğini gösterdi. Tarih bu kongremizi şüphesiz ender ve büyük bir eser olarak kaydedecektir.” Atâtürk’ün Heyet-i Temsiliye Reisliği’ne seçilmesi.

9 Ağustos 1919

Atatürk,ün, askerlik mesleğinden ihracına, haiz nlduğu nişanların alınmasına ve fahrî yaverlik rütbesinin kaldırılmasına dair irade-i seniye çıkması.

2 Eylül l919

Atatürk’ün Sivas’a gelişi, büyük tezahüratla karşılanması.

4 Eylül l9l9

Sivas Kongresi’nin açılışı ve Atatürk’ün Kongre’ye Başkan seçilmesi. (Kongre 11 Eylül 1919’da son bulmuştur.)

11 Eylül 1919

Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nin resmen kuruluşu.

7 Ekim 1919

Atatürk’ün -Heyet-i Temsiliye adına millete beyannamesi: “En ağır tarihî şartlar altında bile millî vakarından ve herkesin hukukuna riayetteki mazisinden gelen hasletlerinden zerre kadar ayrılmamış olan milletimizin bundan sonra da aynı tarz ve harekette sabit kalacağından ve bu suretle bu mübarek topraklara sahip olmaktaki liyakat-i medeniyesini bütün cihana tasdik ettireceğinde şüphe yoktur.”

20 Ekim 1919

Atatürk’ün, Rauf ve Bekir Sami Beylerle beraber Amasya’da İstanbul Hükûmeti’nin Bahriye Nazırı Salih Paşa ile görüşmelere başlaması (Amasya Mülâkatı).

7 Kasım 19l9

Atatürk’ün İstanbul’da toplanması kararlaştırılan Meclis-i Mebusan’a Erzurum’dan milletvekili seçilmesi.

27 Aralık 1919

Atatürk’ün Ankara’ya gelişi ve büyük törenle karşılanması. (Atatürk şehre girdikten sonra Vali odasında bir müddet istirahat ederek çay içmişler, daha sonra Kolordu’yu ziyaretle buradan kendisine ve arkadaşlarına tahsis edilen Ziraat Mektebi’ne gelmişlerdir.).Atatürk’ün bütün teşkilâta, Ankara’ya geldiğini ve Heyet-i Temsiliye Merkezi’nin Ankara olduğunu bildiren telgrafı.

12 Ocak 1920

İstanbul’da son “Osmanlı Meclis-i Mebusanı”nın açılması (İstanbul’un işgali üzerine 18 Mart 1920 günü son toplantısını yaparak çalışmalarına ara verme kararı almış, 11 Nisan 1920’de Padişah iradesi feshedilmiştir. )

28 Ocak 1920

Osmanlı Meclis-i Mebusanı’nın gizli toplantısında Misak-ı Millî’nin kabulü.

17 Şubat 1920

Osmanlı Meclis-i Mebusanı’nda Misak-ı Millî’nin yabancı parlamentolara ve basına bildirilme kararı.

16 Mart 1920

İtilâf Devletleri tarafından İstanbul’un fiilen işgali.Atatürk’ün İstanbul’un işgali nedeniyle millete beyannamesi: “…. Bugün, İstanbul’u zorla işgal etmek suretiyle Osmanlı Devleti’nin yediyüz senelik hayat ve hâkimiyetine son verildi. Yani bugün Türk milleti, medenî kabiliyetinin, hayat ve istiklâl hakkının ve bütün istikbalinin müdafaasına davet edildi.”

19 Mart 1920

Atatürk’ün Ankara’da bir Meclis toplanması yolunda acele seçim yapılması için vilâyetlere, livalara ve kolordu komutanlarına genelgesi: “Ankara’da fevkalâde yetkiye malik bir Meclis, millet işlerini yönetmek ve denetlemek üzere toplanacaktır.”

10 Nisan 1920

Şeyhülislâm Dürrizade Abdullah’ın Anadolu’daki millî kuvvetleri kâfir ilân eden ve katlinin gerekli olacağını (!) bildiren fetvası.

16 Nisan 1920

Ankara Müftüsü Rıfat Efendi’nin, Şeyhülislâm Dürrizade Abdullah’ın fetvasının dinen geçerli olamayacağını ilân eden fetvası.

23 Nisan 1920

Ankara’da Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin açılması.

24 Nisan 1920

Atatürk’ün Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı’na seçilmesi ve teşekkür konuşması: “. .. Gerek askerî gerekse siyasî hayatımın bütün dönem ve safhalarını işgal eden mücadelelerimde daima hareket kuralım, millî iradeye dayanarak milletin ve vatanın muhtaç olduğu gayelere yürümek olmuştur.”

11 Mayıs 1920

Atatürk’ün İstanbul’da Divan-ı Harp tarafından idama mahkûm edilmesi.

24 Mayıs 1920

Atatürk hakkında 11 Mayıs 1920 tarihli idam kararının Padişah tarafından tasdiki.

8 Temmuz 1920

Atatürk’ün Meclis’te konuşması: “Efendiler; memleketimizin ellide biri değil heyet-i umumiyesi tahrip edilse, heyet-i umumiyesi ateşler içinde bırakılsa, biz bu toprakların üstünde bir tepeye çıkacağız ve oradan müdafaa ile meşgul olacağız!”

10 Ağustos 1920

İstanbul Hükûmeti ile İtilâf Devletleri arasında “Sevr Antlaşması”nın imzalanması.

2/3 Aralık 1920

Ermenilerle “Gümrü Antlaşması”nın imzalanması.

5 Aralık 1920

Atatürk’ün Bilecik’te Ahmet İzzet Paşa başkanlığındaki İstanbul Heyeti ile görüşmesi (Bilecik mülâkatı)

10 Ocak 1921

Birinci İnönü Zaferi

ll Ocak 1921

Atatürk’ün I. İnönü Zaferi münasebetiyle Batı Cephesi Komutanı İsmet (İnönü) Bey’e tebrik telgrafı: “… Bu muvaffakiyetin mukaddes topraklarımızı düşman istilâsından kâmilen kurtaracak olan kesin zafere bir hayırlı başlangıç olmasını Allah’tan diler ve bu tebrikâtın umum Batı Ordusu er ve subaylarına iletilmesini rica ederim.”

1 Nisan 1921

İkinci İnönü Zaferi.Atatürk’ün Batı Cephesi Komutanı İsmet Paşa’ya cevap telgrafı: “. Siz orada yalnız düşmanı değil, milletin ters talihini de yendiniz. İstilâ altındaki bedbaht topraklarımızla beraber bütün vatan, bugün en uzak köşelerine kadar zaferinizi kutluyor.Düşmanın istilâ hırsı, azim ve hamiyetinizin yalçın kayalarına başını çarparak hurdahaş oldu!”

10 Mayıs l921

Atatürk’ün Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde “Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Grubu” Başkanı oluşu.

16 Temmuz 1921

Atatürk’ün Ankara’da toplanan ve 21 Temmuz 1921’e kadar çalışmalarına devam eden Maarif Kongresi’ni açış konuşması: “. . Çocuklarımız ve gençlerimiz yetiştirilirken onlara bilhassa meycudiyeti ile, hakkı ile, birliği ile çelişen bilûmum yabancı unsurlarla mücadele lüzumunu ve milli düşünceleri tam bir imanla her mukabil fikre karşı şiddetle ve fedakârâne müdafaa zarureti telkin edilmelidir.”

18 Temmuz 1921

Atatürk’ün Ankara’dan, Karacahisar’daki Batı Cephesi Karargâhı’na gelişi.Atatürk’ün Batı Cephesi Karargâhı’nda İsmet Paşa’ya direktifi: “Orduyu; Eskişehir’in kuzey ve güneyinde topladıktan sonra, düşman ordusuyla araya büyük bir mesafe koymak lâzımdır ki, ordunun tanzim, tensik ve takviyesi mümkün olabilsin. Bunun için Sakarya doğusuna kadar çekilmek caizdir.”

5 Ağustos 1921

Atatürk’e geniş yetkiler ve üç ay süre ile Başkomutanlık tevcih eden Kanunun kabulü. : Atatürk’ün Başkomutan oluşundan sonra Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde konuşması: “… Efendiler, zavallı milletimizi esir etmek isteyen düşmanları, Allah’ın yardımıyıa behemehal mağlup edeceğimize dair olan emniyet ve itimadım bir dakika olsun sarsılmamıştır. Bu dakikada bu kesin inaneımı yüksek heyetinize karşı, bütün millete karşı ve bütün âleme karşı ilân ederim.”

23 Ağustos 1921

Yunan Ordusu’nun taarruzu ve Sakarya Meydan Muharebesi’nin başlaması (22 gün 22 gece devam etmiştir.)

26 Ağustos 1921

Başkomutan Atatürk’ün emri: “Hatt-ı müdafaa yoktur, sath-ı müdafaa vardır. O satıh bütün vatandır. Vatanın her karış toprağı, vatandaşın kanıyla ıslanmadıkça terk olunamaz.

13 Eylül 1921

Sakarya Meydan Muharebesi’nin sonuçlanması ve düşmanın Sakarya nehrinin doğusunda imha ile zaferin kazanılması.

19 Eylül 1921

Başkomutan Atatürk’ün “Sâkarya Muharebesi” hakkında Büyük Millet Meclisi’nde konuşması: “Efendiler! Türkiye Büyük Millet Meclisi ordusunun Sakarya’da kazanmış olduğu meydan muharebesi pek büyük bir meydan muharebesidir.Harb tarihinde misli belki olmayan bir meydan muharebesidir.” Başkomutan Atatürk’e Büyük Millet Meclisi tarafından kanunla Müşir (Mareşal) rütbesi ve “Gazi” unvanı verilişi.

13 Ekim 1921

Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükûmeti ile Kafkas Cumhuriyetleri (Azerbaycan, Gürcistan, Ermenistan) arasında “Kars Antlaşması”nın imzalanması.

20 Ekim 1921

Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükûmeti ile Fransa Hükûmeti. arasında “Ankara Antlaşması”nın imzalanması.

31 Ekim 1921

“Atatürk’ün Başkomutanlık süresinin 5 Kasım 1921’den itibaren 3 ay daha uzatılmasına dair Kanun’un Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde kabulü.”

14 Ocak 1922

Atatürk’ün annesi Zübeyde Hanım’ın ölümü.

4 Şubat 1922

Atatürk’ün Başkomutanlık süresinin 5 Şubat 1922 tarihinden itibaren ikinci defa üç ay uzatılmasına dair Kanun’un Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde kabulü..

1 Mart 1922

Atatürk’ün Türkiye Büyük Millet Meclisini açış konuşması: “. . Efendiler! Büyük Millet Meclisi Hükûmeti Türkiye ve Türkiye halkının beka ve istiklâlini temine çalışıyor. Çünkü Türkiye’nin asıl sahibi, meşru ve gerçek sahibi olan Türkiye halkının kat’i arzu ve iradesi bu yoldadır.”

6 Mayıs 1922

Atatürk’ün Başkomutanlık süresinin 5 Mayıs 1922 tarihinden itibaren üçüncü defa üç ay uzatılması hakkında Kanun’un Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde kabulü.

26 Ağustos 1922

Büyük Taarruz’un, Kocatepe’den sabah saat 5.30’da topçularımızın ateşiyle başlaması.

30 Ağustos 1922

Yunan ordusunun tamamen sarılması ve imha edilmesi suretiyle “Dumlupınar (Başkomutan) Meydan Muharebesi”nin kazanılması.

1 Eylül 1922

Başkomutan Atatürk’ün orduya beyannamesi: “…. Bütün arkadaşlarımın Anadolu’da daha başka meydan muharebeleri verileceğini gözönüne alarak ilerlemesini ve herkesin fikrî güçlerini ve kahramanlık ve vatanseverlik kaynaklarını yarışırcasına göstermeye devam etmesini isterim.Ordular; İlk Hedefiniz Akdenizdir, İleri!”

9 Eylül 1922

Başkomutan Atatürk’ün kuvvetlerimizin İzmir’e giriş haberi üzerine ordulara mesajı: “İlk verdiğim Akdeniz hedefine varmakta orduların gösterdiği gayret ve fedâkarlığı hürmet ve takdirle anarım.”

10 Eylül 1922

Atatürk’ün Büyük Zaferi takiben İzmir’e gelişi.

4 Ekim 1922

Başkomutan Atatürk’ün 26 Ağustos Taarruzu, 30 Ağustos ve 9 Eylül Zaferleri hakkında Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde uzun beyanatı: “… Bu Anadolu Zaferi tarih arasında bir millet tarafından tamamen benimsenen bir fikrin ne kadar kaadir ve ne zinde bir kuvvet olduğunun en güzel misali olarak kalacaktır.”

11 Ekim 1922

Mudanya Mütarekesi’nin imzalanması.

1 Kasım 1922

Hilâfet ve Saltanat’ın birbirinden ayrılarak Saltanat’ın kaldırılması kararı.

29 Ocak 1923

Atatürk’ün İzmir’de Lâtife (Uşaklıgil) Hanım’la evlenişi (5 Ağustos 1925’de ayrılmıştir. )

1 Mart 1923

Atatürk’ün, Türkiye Büyük Millet Meclisi’ni açış konuşması: ” .. Misak-ı Millî, vatanın haricî düşman karşısındaki vaziyet ve mevkiini tesbit eden miıkaddes bir kural olduğu gibi 1 Kasım 1922 kararı da milletimiz için dahilî ve daimî bir düşman olan ferdî saltanata ve onun temsil ettiği meşum bir idare şekline tevcih edilmiş mukaddes bir silâhtır.”

8 Nisan 1923

Atatürk’ün, Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Başkanı olarak milletvekili seçimi münasebetiyle millete, 9 umdeyi içine alan beyannamesi.

24 Temmuz 1923

Lozan Antlaşması’nın imzalanması (Atatürk der ki: “Lozan Barış Antlaşması’nın ihtiva ettiği esasları, diğer barış teklifleriyle daha fazla mukayeseye mahal olmadığı fikrindeyim. Bu antlaşma, Türk milleti aleyhine, asırlardan beri hazırlanmış ve Sevr Antlaşması’yla ikmal edildiği zannedilmiş, büyük bir suikastin yıkılışını ifade eder bir vesikadır. Osmanlı Devrine ait tarihte örneği bulunmayan bir siyasî zafer eseridir.”) Atatürk’ün, Lozan Antlaşması’nın imzalanması üzerine İsmet Paşa’ya tebrik telgrafı: “Memlekete bir dizi faydalı hizmetlerden ibaret olan ömrünüzü bu defa da tarihî bir muvaffakiyetle taçlandırdınız.”

l3 Ağustos 1923

Atatürk’ün tekrar Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı’na seçilmesî.Atatürk’ün, İkinci Devre Türkiye Büyük Millet Meclisi’ni açış konuşması: “…Memleketimizi mâmur ve halkımızı mesut ve müreffeh edeceğiz. Ümidimiz, azmimiz ve bilhassa milletimizin ve Meclis-i Alinizin göstereceği vahdet ve tesanüt ilerleme ve uygarlık yolundaki çalışmamızda elbette muvaffakiyetin kefili olacaktır.

11 Eylül 1923

“Halk Fırkası”nın kuruluşu ve Atatürk’ün Halk Fırkası Genel Başkanlığı’na seçilmesi.

10 Ekim 1923

Ankara’nın başkent oluşu.

29 Ekim 1923

Cumhuriyetin ilânı ve Atatürk’ün Cumhurbaşkanlığı’na seçilmesi.

30 Ekim 1923

Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk kabinesi’nin İsmet Paşa tarafından kurulması.

21 Kasım 1923

Atatürk’e Türkiye Büyük Millet Meclisi kararı ile yeşil-kırmızı şeritli İstiklâl Madalyası verilmesi.

1 Mart 1924

Cumhurbaşkanı Atatürk’ün, Türkiye Büyük Millet Meclisi’ni açış konuşması: “İslâm dinini, asırlardan beri alışılageldiği veçhile bir siyaset vasıtası mevkiinden uzaklaştırmak ve yüceltmek gerekli olduğu gerçeğini görüyoruz. Mukaddes ve tanrısal inançlarımızı ve vicdanî değerlerimizi, karanlık ve kararsız olan ve, her türlü menfaat ve ihtiraslara görünüş sahnesi olan siyasiyattan ve siyasetin bütün kısımlarından bir an evvel ve katî şekilde kurtarmak milietin dünyevî ve uhrevî saadetinin emrettiği bir zarurettir. Ancak bu suretle İslâm dininin yüksekliği belirir.”

3 Mart 1924

Tevhid-i Tedrisat (Öğretimin Birleştirilmesi) Kanunu’nun kabulü. Hilâfetin kaldırılması.

30 Ağustos 1924

Atatürk’ün Dumlupınar’da “Meçhul Asker Abidesi”nin temelini atması ve törende konuşması: ” … Hiç şüphe etmemelidir ki yeni Türk Devleti’nin, genç Türk Cumhuriyeti’nin temeli burada sağlamlaştırıldı.Ebedî hayatı burada taçlandırıldı. . . Bu âbide Türk vatanına göz dikeceklere, Türkün 30 Ağustos günündeki ateşini, süngüsünü, hücumunu, kudret ve iradesindeki şiddeti hatırlatacaktır.”

1 Kasım 1924

Cumhurbaşkanı Atatürk’ün Türkiye Büyük Millet Meclisi’ni açış konuşması: “Hiç şüphe etmemelidir ki, Anadolu ortasında sür’atle meydana getirilecek yeni ve mamur bir Ankara, asırlarca ihmal edilen Türk vatanı için başlıbaşına bir medeniyet merkezi, Türk Devleti için pek mühim bir dayanak olacaktır.”

17 Kasım 1924

Terakkiperver Cıımhuriyet Fırkası’nın kuruluşu (2 Haziran 1925’de Bakanlar Kurulu kararı ile feshedilmiştir.)

17 Şubat 1925

Âşar’ın kaldırılmasına dair Kanun’un kabulü.

5 Ağustos 1925

Atatürk’ün, Lâtife (Uşaklıgil) Hanım’dan ayrılışı.

23 Ağustos 1925

Atatürk’ün Kastamonu’ya gelişi.

27 Ağustos 1925

Atatürk’ün İnebolu’da elinde panama şapkası ile “ünlü şapka nutku”nu söylemesi:”. . Bunu açık söylemek isterim. Bu serpuşun ismine şapka denir. İşte şapkamız”

1 Kasım 1925

Cumhurbaşkanı Atatürk’ün Türkiye Büyük Millet Meclisi’ni açış konuşması: ” Cumhuriyet devrinin kendi zihniyet ve ahlakiyle donanmış basınını yine ancak Cumhuriyetin kendisi yetiştirir.”

5 Kasım 1925

Ankara Hukuk Fakültesi’nin açılışı ve Atatürk’ün konusması: ” Cumhuriyetin güç ve dayanağı olacak bu büyük müessesenin açılışında hissettiğim saadeti hiçbir teşebbüste duymadım ve bunu izhar ve ifade etmekle memnunum.”

25 Kasım 1925

Şapkâ giyilmesi hakkında Kanun’un kabulü.

30 Kasım 1925

Tekke ve za’viyeler ile türbelerin kapatılmasına ve türbedarlıklar ile bir takım ünvanların kaldırılmasına dair Kanun’un kabulü.

26 Aralık 1925

Milletlerarası saat ve takvim hakkındaki Kanunların kabulü.

17 Şubat 1916

Türk Medenî Kanun’un kabulü.

22 Nisan 1926

Borçlar Kanunu’nun kabulü.

29 Mayıs 1926

Türk Ticaret Kanunu’nun kabulü.

14 Haziran 1926

Atatürk’e İzmir’de hazırlanan suikast girişiminin meydana çıkarılması.

18 Haziran 1926

Atatürk’ün İzmir suikast girişimi hakkında Anadolu Ajansına demeci: “. . Alçak teşebbüs benim şahsımdan ziyade mukaddes Cumhuriyetimize ve onun istinat ettiği yüksek prensiplerimize müteveccih bulunduğuna şüphe yoktur.. Benim naçiz vücudum bir gün elbet toprak olacaktır, fakat Türkiye Cumhuriyeti ilelebet pâyidar kalacaktır.”

1 Kasım 1926

Atatürk’ün, Türkiye Büyük Millet Meclisi’ni açış konuşması: “…. Bu büyük millet, arzu ve istidadının yöneldiği istikametleri görmeye çalışan ve görebilen evlâdını daima takdir ve himaye etmiştir.”

30 Haziran 1927

Atatürk’ün askerlikten emekliye ayrılışı.

1 Temmuz 1927

Atatürk’ün, Kurtuluş’tan sonra İstanbul’a ilk gelişi ve coşkun şekilde karşılanışı.

15 Ekim 1927

Cumhuriyet Halk Partisi “II. Büyük Kongresi”nin Ankara’da toplanması ve Atatürk’ün 36 saat 33 dakika süren Büyük Nutku’nu okumaya başlaması:

20 Ekim 1927

Atatürk’ün Parti Kongresi’nde okuduğu Büyük Nutku’nu bitirişi: “. . Bugün ulaştığımız netice, asırlardan beri çekilen millî felâketlerin doğurduğu uyanıklığın ve bu aziz vatanın her köşesini sulayan kanların karşılığıdır. Bu neticeyi. Türk gençliğine emanet ediyorum. Ey Türk gençliği! Birinci vazifen, Türk istiklâlini, Türk Cumhuriyetini ilelebet muhafaza ve müdafaa etmektir. . . Muhtaç olduğun kudret damarlarındaki asîl kanda mevcuttur!”

1 Kasım 1927

Atatürk’ün ikinci defa Cumhurbaşkanlığına seçilmesi. Cumhurbaşkanı Atatürk’ün Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde açış konuşması: “…Büyük Millet Meclisi, Türk milletinin asırlar süren arayışlarının özü ve onun bizzat kendisini idare etmek şuurunun canlı timsalidir. Türk milleti, mukadderatını Büyük Millet Meclisi’nin kifayetli ve vatanperver eline bıraktığı günden itibaren karanlıkları sıyırıp kaldırmış ve ümitleri boğan felâketlerden milletin gözlerini kamaştıran güneşler ve zaferler çıkarmıştır.”

10 Nisan 1928

Lâikliğe giden önemli Anayasa değişikliklerinin yapılması (Bu değişikliklerle, Anayasanın ikinci maddesindeki “Türkiye Devleti’nin dini, din-i İslâmdır” fıkrası ile 26. maddede mevcut “ahkâm-ı şeriye’nin Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından yürütüleceğini” belirten cümle kaldırılmış, ayrıca milletvekillerinin ve Cumhurbaşkanının yaptıkları yeminler de değiştirilerek namus üzerine ant içilmesi şekli kabul edilmiştir.)

20 Mayıs 1928

Milletlerarası rakamların kabulüne dair Kanun.

10 Ağustos 1928

Atatürk’ün, İstanbul Sarayburnu Parkında yeni harfler hakkında konuşması: “..Bizim ahenktar, zengin dilimiz yeni Türk harfleriyle kendini gösterecektir. Asırlardan beri kafalarımızı demir çerçeve içinde bulundurarak, anlaşılmayan ve anlayamadığımız işaretlerden kendimizi kurtarmak, bunu anlamak mecburiyetindesiniz.”

1 Kasım 1928

Yeni Türk harflerinin kabul ve tatbiki hakkında Kanun’un kabulü.

1 Kasım 1928

Cumhurbaşkanı Atatürk’ün Türkiye Büyük Millet Meclisi’ni açış konuşması: “Büyük Millet Meclisi’nin kararıyla Türk harflerinin katiyet ve kanuniyet kazanması, bu memleketin yükselme mücadelesinde başlı başına bir geçit olacaktır.”

8 Kasım 1928

Atatürk’ün Millet Mektepleri’nin Genel Başkanlığı’nı ve Başöğretmenliği’ni kabul etmeleri.

1 Ocak 1929

Yeni harfleri ve bu harflerle yazıyı halka öğretmek üzere “Millet Mektepleri”nin açılması.

1 Kasım 1929

Cumhurbaşkanı Atatürk’ün Türkiye Büyük Millet Meclisi’ni açış konuşması: “. . Meclisimizin en büyük eseri olan Türk harfleri, memleketin umumî hayatına tamamen tatbik olunmuştur. İIk müşkülat, milletin. ülkü kuvveti ve uygarlığa olan sevgisi sayesinde kolaylıkla yenilmiştir.”

3 Nisan 1930

Türk kadınlarına seçme ve seçilme hakkı tanıyan yeni Belediye Kanunu’nun kabulü.

11 Ağustos 1930

Atatürk’ün yeni bir parti kurulması isteği hakkında Fethi (Okyar) Bey’in mektubuna cevabı: “Görüyorum ki lâik cumhuriyet esasında beraberiz. Zaten benim siyasî hayatta bir taraflı olarak daima aradığım ve arayacağım temel budur. Binaenaleyh Büyük Meclis’te aynı temele istinat eden yeni bir partinin fâaliyete geçerek millet işlerini serbest tartışmasını, Cumhuriyetin esaslarından sayarım.”

12 Ağustos 1920

Fethi (Okyar) başkanlığında “Serbest Cumhuriyet Fırkası”nın kuruluşu (Parti, 17 Kasım 1930’da kendisini feshetmiştir.)

1 Kasım 1930

Cumhurbaşkanı Atatürk’ün Türkiye Büyük Millet Meclisi’ni açış konuşması: “…. Geçen senenin önemli olaylarından biri de Sivas’a demiryolunun ulaşmasıdır. Bu kadar müşkülât içinde vatanı bir misli daha genişletmeye ve kuvvetlendirmeye medar olan bu eserin gelecek Türk milleti tarafından şükranla yâdolunacağına eminim. “

28 Aralık 1930

Kubilây’ın şehit düşmesi nedeniyle Atatürk’ün, orduya başsağlığı mektubu: “…. Büyük ordunun kahraman genç subayı ve Cumhuriyetin mefkûreci öğretmen heyetinin kıymetli uzvu Kubilây’ın temiz kanı ile Cumhuriyet hayatiyetini tazelemiş ve kuvvetlendirmiş olacaktır.”

12 Nisan 1931

Atatürk’ün direktifiyle “Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti”nin kuruluşu (Daha sonra “Türk Tarih Kurumu” adını almıştır.)

4 Mayıs 1931

Atatürk’ün üçüncü defa Cumhurbaşkanlığına seçilmesi.

10 Mayıs 1931

Cumhuriyet Halk Partisi Üçüncü Büyük Kongresi’nin toplanışı ve Atatürk’ün konuşması: “… Millet için ve milletçe yapılan işlerin hâtırası her türlü hâtıraların üstünde tutulmazsa millî tarih kavramının kıymetini takdir etmek mümkün olamaz.”

1 Kasım 193l

Atatürk’ün Türkiye Büyük Millet Meclisi’ni açış konuşması: “. . Türkiye’nin güvenliğini gaye tutan, hiçbir milletin aleyhinde olmayan bir barış istikameti, bizim daima kuralımız olacaktır.”

19 Şubat l932

Halkevlerinin açılması.

12 Temmuz 1932

Atatürk’ün direktifiyle “Türk Dili Tetkik Cemiyeti”nin kuruluşu (Daha sonra “Türk Dil Kurumu” adını almıştır.)

1 Kasım 1932

Atatürk’ün Türkiye Büyük Millet Meclisi’ni açış konuşması: “… Millî kültürün her çığırda açılarak yükselmesini Türkiye Cumhuriyeti’nin temel dileği olarak temin edeceğiz.”

31 Mayıs 1933

İstanbul Darülfünunu’nun kapatılmasına Millî Eğitim Bakanlığı’nca yeni bir üniversite kurulmasına dair Kanun’un kabulü (Bu kanunla İstanbul darülfünunu kapatılmış,18 Kasım 1933 günü İstanbul Üniversitesi öğretime açılmıştır.)

29 Ekim 1933

Atatürk’ün, Cumhuriyetin 10. Yıldönümü nedeniyle Türk milletine ünlü söylevi: “. . Az zamanda çok ve büyük işler yaptık. Bu işlerin en büyüğü, temeli Türk kahramanlığı ve yüksek Türk kültürü olan Türkiye Cumhuriyeti’dir. … Asla şüphem yoktur ki Türklüğün unutulmuş büyük medenî vasfı ve büyük medenî kabiliyeti bundan sonraki inkişafiyle âtinin yüksek medeniyet ufkunda yeni bir güneş gibi doğacaktır… Ne mutlu Türküm diyene!”

1 Kasım 1933

Atatürk’ün Türkiye Büyük Millet Meclisi’ni açış konuşması: “…. Geçen on sene, gelecek devirler için bir başlangıçtan başka bir şey değildir. Bununla beraber, eski devirlerin tarihi karşısında, Cumhuriyetin bu on senesi, eşi görülmeyen bir diriliş ve göz kamaştırıcı bir ileri atılış âbidesidir.”

20 Kasım 1933

Atatürk’ün İstanbul Üniversitesi’nin öğretime açılması münasebetiyle kendisine çekilen saygı ve bağlılık telgrafına cevabı: “İstanbul Üniversitesi’nin açılmasından çok sevinç duydum. Bu yüksek ilim ocağında kıymetli profesörlerin elinde Türk çocuğunun müstesna zekâ ve eşsiz kabiliyetinin çok büyük inkişaflara mazhar olacağından eminim.

9 Şubat 1934

Türkiye, Yunanistan, Yugoslavya ve Romanya arasında “Balkan Antantı”nın imzalanması.

21 Haziran 1934

Soyadı Kanunu’nun kabulü.

1 Kasım l934

Atatürk’ün Türkiye Büyük Millet Meclisi’ni açış konuşması: “. . Güzel sanatların hepsinde, ulus gençliğinin ne türlü ilerletilmesini istediğinizi bilirim. Bu yapılmaktadır. Ancak, bunda en çabuk, en önde götürülmesi gerekli olan Türk musikisidir. Bir ulusun yeni değişikliğinde ölçü, musikide değişikliği alabilmesi, kavrayabilmesidir.”

24 Kasım 1934

Kendisine “Atatürk” soyadı verildiğine dair Kanun’un Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde kabulü.

26 Kasım 1934

Efendi, Bey, Paşa, Hazretleri v.b. lâkap ve unvanların kaldırıldığına dair Kanun’un kabulü.

3 Aralık 1934

Bazı kisvelerin giyilemeyeceğine dair Kanun’un kabulü (Bu kanunla din adamlarının hangi din ve mezhebe mensup olurlarsa olsunlar mabet ve âyinler haricinde ruhanî kisve taşımaları yasaklanmıştır.)

5 Aralık 1934

Türk kadınlarına milletvekili seçme ve seçilme hakkı tanıyan Anayasâ değişikliği.

1 Mart 1935

Atatürk’ün dördüncü defa Cumhurbaşkanı seçilmesi.

9 Mayıs 1935

Cumhuriyet Halk Partisi IV. Büyük Kurultayı’nın Ankara’da Atatürk’ün konuşmasıyla açılışı: “Uçurum kenarında yıkık bir ülke.. türlü düşmanlarla kanlı boğuşmalar.. yıllarca süren savaş… ondan sonra, içerde ve dışarda saygı ile tanınan yeni vatan, yeni sosyete, yeni devlet ve bunları başarmak için arasız, devrimler… İşte Türk genel devrimi’nin bir kısa ifadesi” (Kurultay 16 Mayıs 1935 de kapanmıştır.)

1 Kasım 1935

Atatürk’ün Türkiye Büyük Millet Meclisi’ni açış konuşması: ” .. Olaylar Türk milletine iki önemli kuralı yeniden hatırlatıyor: Yurdumuzu ve haklarımızı müdafaa edecek kuvvette olmak.. Barışı koruyacak uluslararası çalışma birliğine önem vermek..”

9 Ocak 1936

Ankara’da “Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi”nin açılışı.

20 Temmuz 1936

Boğazların Türk Hükûmeti’nin hâkimiyetine geçişini sağlayan “Montreux Antlaşması”nın imzalanması.

1 Kasım 1936

Atatürk’ün Türkiye Büyük Millet Meclisi’ni açış konuşması: “… Cumhuriyet, yeni ve sağlam esaslarıyla Türk milletini emin ve metîn bir gelecek yoluna koyduğu kadar, asıl fikirlerde ve ruhlarda yarattığı güvenlik itibariyle büsbütün yeni bir hayatın müjdecisi olmuştur.”

27 Ocak 1937

Cenevre’de Milletler Cemiyeti toplantısında Hatay’ın bağımsızlığının kabul edilmesi (Bu durum, 29 Mayıs 1937’de Cenevre’de toplanan Milletler Cemiyeti Konseyi’nde de Hatay Anayasasıyla beraber onaylanmış, bağımsızlık rejimi 29 Kasım 1937 günü yürürlüğe girmiştir. 2 Eylül 1938’de Hatay Millet Meclisi açılarak Devlet Başkanlığı’na Tayfur Sökmen seçilmiştir. Devletin adı “Hatay devleti” olarak kabul edilmiş, 23 Haziran 1939’da Türkiye ile Fransa arasında yapılan antlaşma ile de Türkiye’ye bırakılmış, 7 Temmuz 1939 tarih ve 3711 sayılı Kanun’la yeni Hatay ili kurulmuştur. )

11 Haziran 1937

Atatürk’ün bütün çiftliklerini ve mallarını millete bağışlaması.

9 Temmuz 1937

Türkiye, İran, Irak ve Afganistan arasında Sadabat Paktı’nın imzalanması.

1 Kasım 1937

Atatürk’ün Türkiye Büyük Millet Meclisi’ni açış konuşması: “… Milletimizin lâyık olduğu yüksek uygarlık ve refah seviyesine varmasını alıkoyabilecek hiçbir engel düşünmeğe yer bırakılmadığını ve bırakılmayacağını huzurunuzda söylemekle bahtiyarım.”

30 Mart 1938

Fransa’dan davet edilen Prof.Dr. Fissenger’in Atatürk’ü muayenesini takiben Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği’nin Atatürk’ün hastalığı hakkında ilk resmî tebliğ yayımlaması (Bu tebliğ’de Fissenger’in muayenesi sonucu Atatürk’ün sıhhatinde endişe verici bir durum olmadığının tesbit edildiği ve kendisine 1,5 ay kadar istirahat tavsiyesinin kâfi görüldüğü belirtilmiştir. )

20 Mayıs 1938

Atatürk’ün Ankara’dan Mersin’e gelişi; askerî birliklerin geçit resmini izlemesi.

24 Mayıs 1938

Atatürk’ün Mersin’den Adana’ya gelişi,Atatürk Parkı önünde askerî birliklerin geçit resmini izlemesi.

26 Mayıs 1938

Atatürk’ün son olarak Ankara’dan İstanbul’a gidişi (Ölüm tarihine kadar İstanbul’da kalmıştır.)

5 Eylül 1938

Atatürk’ün Dolmabahçe Sarayı’nda elyazısıyla vasiyetini yazması (Vasiyetname 6 Ekim 1938 günü Dolmabahçe Sarayı’na çağırılan İstanbul Altıncı Noterine Atatürk tarafından teslim edilmiştir. Vasiyetnamenin açılışı: 28 Kasım 1938)

29 Ekim 1938

Atatürk’ün, Cumhuriyetin 15. Yıldönümü nedeniyle Türkiye Cumhuriyeti Ordusuna mesajı: “. . Türk vatanının ve Türklük camiasının şan ve şerefini, dahilî ve haricî her türlü tehlikelere karşı korumaktan ibaret olan vazifeni, her an yapmaya hazır ve âmade olduğuna benim ve büyük ulusumuzun tam bir inan ve itimadımız vardır.”

1 Kasım 1938

Atatürk’ün Türkiye Büyük Millet Meclisi’ni açış konuşmasının hastalığı sebebiyle Başbakan Celâl Bayar tarafından okunması: “… Memleketimizi her gün daha çok kuvvetlendirmek, her alanda her türlü ihtimallere karşı koruyabilecek bir halde bulundurmak ve dünya olaylarının bütün safhalarını büyük bir uyanıklılıkla izlemek, barışsever siyasetimizin dayanacağı esasların başlangıcıdır.”

10 Kasım 1938

Atatürk’ün Dolmabahçe Sarayı’nda saat dokuzu beş geçe ölümü (Atatürk’ün Türk bayrağına sarılı tabutu 16 Kasım 1938 günü Dolmabahçe Sarayı’nın büyük tören salonunda bir katafalk üzerine konularak milletin ziyaretine bırakılmış, 19 Kasım 1938 günü Dolmabahçe’den top arabasına konularak törenle Sarayburnu rıhtımına, buradan Zafer torpidosu aracılığıyla Yavuz gemisine nakledilmiştir. Bu gemi ile İzmir’e getirilmiş, yine Zafer torpidosuna nakledilerek karaya çıkarılmıştır. Cenaze, saat 20.30’da özel trenle Ankara’ya gönderilmiş, 20 Kasım 1938 günü saat 10.00’da başta Cumhurbaşkanı olmak üzere Büyük Millet Meclisi Başkanı, Başbakan, Bakanlar, Genelkurmay Başkanı, milletvekilleri, devlet ve ordu ileri gelenleri tarafından İstasyonda törenle karşılanmıştır. Atatürk’ün tabutu trenden alınarak top arabasın konulmuş, büyük törenle Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne getirilerek Meclis önünde hazırlanan katafalk’a yerleştirilmiştir. 21 Kasım 1938 günü geçici kabir olarak ayrılan Etnografya Müzesi’ne getirilmiş ve hazırlanan mermer lâhdin üzerine yerleştirilmiştir. Tabut 10 Kasım 1953’de büyük bir törenle AnıtKabir’e nakledilmiş ve Atatürk’ün fani vücudu vatan topraklarına verilmiştir.)